Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – William Henry Schmidt, 1871 yılında ABD’nin Rhode Island eyaletinde doğdu. 3’ü erkek 3’ü kız olmak üzere 6 kardeşe sahipti ancak hepsini henüz 30 yaşlarına gelemeden tüberküloz nedeniyle kaybetti. Ancak onunda yaşadığı bazı sağlık sorunları vardı ve hastalıklarına hava değişiminin iyi geleceğini düşünüyordu. Bu nedenle yaşadığı Woonsocket’ten ayrılarak Kaliforniya’ya taşındı ve yaklaşık iki yıl burada kaldı. Fakat memleketinden ayrı kalmaya dayanamadı ve tam 4 yıl sonra Rhode Island’a döndü. Ancak bu hareketi aslında hayatının tamamen değişmesine neden olacaktı.
DAĞIN ZİRVESİNE TÜNEL KAZDI
1902 yılında El Paso sıradağlarındaki Copper Dağı yakınlarına giden Schmidt, madencilik veya mühendislik konusunda herhangi bir bilgisi ve eğitimi olmadığı halde dağın zirvesinin altına tünel kazmaya karar verdi. Yaz aylarında genellikle çiftliklerde işçi olarak çalışıyor, sonbahar geldiğinde ise Jack ve Jenny isimli iki eşeğini yanına alıp kazı çalışmalarına katılıyordu. Peki onu bu maceraya sürükleyen neydi?
Ferhat, büyük aşkı Şirin için dağları delmişti ancak Schmidt’in bu çabasının arkasında bir aşk yoktu. O her zaman takıntılı bir adamdı ve kafasına koyduğu şeyi her ne pahasına olursa olsun yapmaktan asla vazgeçmiyordu. Hırslı bir karaktere sahip olmasında herhangi bir sorun yoktu ancak tünel kazmak uğruna neredeyse hayatının büyük bir kısmını yerin altında, karanlık ve yalnızlık içinde geçirecekti.
Bazı iddialara göre Schmidt’in eylemindeki amaç altın madenlerine ulaşmaktı. Kaynaklar onun önemli altın, gümüş, bakır ve demir damarları keşfettiğini de döylüyor. Ancak kesin olan, şey bu çılgın adamın yıllarını verdiği tünelden başta altın olmak üzere bir gram bile altın çıkarmamasıydı.
YAPTIĞI İNSAN GÜCÜNE AYKIRI
Sadece birer kazma ve kürekle tünel kazmaya başlayan çılgın adam Schmidt, kazı esnasında nadiren bir çekiç, bir el matkabı ve birkaç dinamit çubuğu kullandı. Katı graniti kazmak için de düşen kayalarla ve tehlikeli tuzaklarla gece gündüz demeden mücadele etti.
Etrafa saçılan kayaları tünelin yolunu kapatmaması için önce sırt çantasıyla, ardından el arabasıyla son olarak da kurduğu demir raylar üzerinden taşıyarak uzaklaştırdı. Schmidt, insan gücüne ve sabrına aykırı bir hedefin peşinden gitmekte oldukça kararlıydı.
TÜNELİ TAM 30 YILDA İNŞA ETTİ
Schmidt, 30 yılı aşkın bir süre ortalama 1 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 4 metre genişliğindeki bu tüneli inşa etmek uğruna yapayalnız bir yaşam sürdü. Tünelin yakınlarına bir kulübe inşa eden ve hayatına orada devam eden esrarengiz adam, bu süre zarfında büyük sıkıntılarla da baş etmek durumunda kaldı.
FAKİRLİK İÇİNDE YAŞADI
Yıpranan kıyafetlerini un çuvallarıyla, eskiyen ayakkabılarını ise ezilmiş teneke kutularıyla onardı. Parası olduğunda gaz yağı alıp yakıyordu ancak genellikle küçük mumlarla idare ediyordu. Tek odalı kulübesinde çok eski bir demir ocağı vardı ve basit yemeklerle beslenmeye çalışıyordu. Schmidt, yaptıklarıyla görenlerde büyük bir şaşkınlık yaratıyordu. Onlara göre kim hangi amaç için böylesine bir yaşam sürmeyi kabul eder ki?
“Tünelin içine girildiğinde dikkati bazı ilginç notlar ve Schmidt’in muhtemelen madencilik notlarını simgeleyen bir tabela çekiyor. Ayrıca tavanı gittikçe alçalan tünelin yarıklarında, çeşitli mum kalıntıları bulunuyor. Kayalardan sızan demir cevheri de bu mum kalıntılarının kırmızı bir renge bürüdüğüne işaret ediyor. Tünel bir süre sonra iki farklı yol ayrımına çıkıyor. Sağda bir ışık parıltısı sol tarafta ise karanlık bir yol bulunuyor. Karanlık yoldan yaklaşık 30 metre gidildiğinde tünel, keskin bir şekilde sağa yöneliyor. 100 metre daha ileride ise çıkmaz bir sokak yer alıyor. Tünelden çıkmak için ışıklı yolu takip etmek gerekiyor. Yolun sonu ise Koehn Gölü Yatağı ve Mojave Çölü manzarasına çıkıyor.”
MÜHENDİSLİK HARİKASINA İMZA ATTI AMA HİÇ KULLANMADI
Jack ve Jenny isimli iki eşeğinden dolayı ‘Burro’ lakabını alan Schmidt, bazı iddialara göre tüneli kazdıktan sonra söz konusu bölgeyi terk etti. Yani gecesini gündüzüne kattığı, uğruna yıllarca çalıştığı tünelini hiçbir zaman kullanmadı. 1954 yılında 82 yaşındayken vefat eden William, Kaliforniya’daki Rand Bölge Mezarlığı’na defnedildi. Arkasında ise büyük bir mühendislik inşası ve onlarca soru işareti bıraktı.
